خداشناسی, مبنای انسانیت
خداشنانسی نه فقط اول دین است, اول پایه و مایه انسانیت است. انسانیت اگر بنا بشود روی اصل پایداری بنا شود باید روی اصل توحید ساخته گردد. ما یک سلسله امور را به عنوان (حقوق انسانی) یا (شئون انسانی) نام می بریم, میگوییم انسانیت حکم میکند که رحم و مروت داشته باشیم, نیکو کار باشیم, از صلح و آرامش حمایت کنیم, نسبت به جنگ ابراز تنفر کنیم, به بی بضاعت ها و بیمار ها و مجروحین و مصدومین و درماندگان کمک کنیم به همنوعان خود آزار نرسانیم, بلکه در راه خدمت به نوع فداکاری کنیم, جانفشانی کنیم, عفیف و با تقوا باشیم, به حقوق دیگران تجاوز نکنیم. همه اینها درست است و واقعا هم باید اینچنین بود اما اگر از ما بپرسند که منطق این دستور ها و فلسفه ای که ما را قانع میکند که منافع شخصی خود را فدای این امور کنیم و متحمل محرومیت بشویم چیست؟ آیا میتوانیم با چشم پوشی از مساله خداشناسی جوابی دهیم؟ اینها همه به اصطلاح معنویات است و در جهت مخالف مادیات و منافع فردی است. سرسلسله ی معنویات خداشناسی است; ممکن نیست از سر سلسله ی معنویات و از ریشه و بن و سرچشمه آنها چشم بپوشیم و آنگاه بتوانیم اصول معنوی داشته باشیم; از طرفی حتی مادی ترین مسلکهای جهان چاره ای ندارند از این که سازمان اجتماعی خود را بر یک سلسله اصول معنوی و شرافتهای اخلاقی بسازند.
حکمت ها و اندرزها
آیت الله مطهری